Vademecum KIS - MPS i ZSEiPSM

Klub Integracji Społecznej (KIS) to jednostka, której celem jest udzielenie pomocy osobom indywidualnym oraz ich rodzinom w odbudowywaniu i podtrzymywaniu umiejętności uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej, w powrocie do pełnienia ról społecznych oraz w podniesieniu kwalifikacji zawodowych, jako wartości na rynku pracy. KIS działa na rzecz integrowania się osób o podobnych trudnościach i problemach życiowych. To jednostka pomagająca samoorganizować się ludziom w grupy, podejmować wspólne inicjatywy i przedsięwzięcia w zakresie aktywizacji zawodowej, w tym zmierzające do tworzenia własnych miejsc pracy.

Klub Integracji Społecznej powinien być otwarty na potrzeby lokalnego środowiska, i starać się dopasować swoim zakresem świadczonych usług do potrzeb wszystkich grup ryzyka, nie tylko określonych przepisami ustawy o zatrudnieniu socjalnym.

Głównym celem KIS jest:

• Minimalizowanie skutków bezrobocia
• Promowanie aktywności i przedsiębiorczości społecznej
• Przygotowywanie do podjęcia zatrudnienia
• Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
• Pomoc w wychodzeniu z izolacji i osamotnienia

KIS zostaje powołany zarządzeniem kierownika / dyrektora i jest wpisany w strukturę ośrodka jako odrębna komórka. Wskazane jest wpisanie działalności KIS w lokalną strategię rozwiązywania problemów społecznych lub lokalny plan rozwoju.

KIS jest oparty na następujących aktach prawnych:

• ustawa z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym - Dz.U.122 2003 poz. 1143; Dz.U.69 2004 poz. 624; Dz.U.99 2004 poz. 1001 (kluby integracji społecznej i ich zadania, ośrodki pomocy społecznej jako organizator klubów integracji społecznej oraz robót publicznych)
• ustawa z dnia 16 września 1982 r. o prawie spółdzielczym - Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 (zakładanie spółdzielni socjalnych)
• ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej - Dz.U.64 2004, poz. 593, Dz.U.99 2004, poz. 1001 (m.in. strategia rozwiązywania problemów społecznych, tworzenie ośrodków wsparcia, kontrakt, rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy)
• ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (partnerstwo, aktywizacja społeczna i zawodowa)
• ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - Dz.U.147 2002 poz. 1231; Dz.U.167 2002 poz. 1372; Dz.U.80 2003 poz. 719 (m.in. finansowanie zadań związanych z przeciwdziałaniem lub likwidacją skutków nadużywania alkoholu)
• ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie - Dz.U.96 2003 poz. 873 (wolontariat)
• rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 13 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu organizowania prac interwencyjnych i robót publicznych oraz jednorazowej refundacji kosztów z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne - Dz. U. Nr 161, poz. 1683,.
• rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy - Dz. U. Nr 185, poz. 1912,
• rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 6 października 2004 r. w sprawie szczegółowego trybu przyznawania zasiłku dla bezrobotnych, dodatku szkoleniowego, stypendium i dodatku aktywizacyjnego - Dz. U. Nr 219, poz. 2222.

Osoby korzystające z działań KIS to między innymi :

• osoby wykluczone i marginalizowane społecznie, w tym:
  • osoby bezrobotne, w szczególności długotrwale,
  • kobiety pozostające poza rynkiem pracy,
  • osoby niepełnosprawne, w tym upośledzone umysłowo i chore psychicznie,
  • wychowankowie placówek opiekuńczo - wychowawczych,
  • osoby uzależnione po okresie leczenia odwykowego,
  • matki samotnie wychowujące dzieci,
  • osoby bezdomne i zagrożone utratą mieszkań,
  • osoby opuszczające zakłady karne,
  • mniejszości etniczne i narodowe,
  • uchodźcy.

Podstawowe formy działania KIS to:

grupy samopomocowe, grupy wsparcia, grupy terapeutyczne,
• poradnictwo psychologiczne,
• szkolenia,
• doradztwo zawodowe,
• wolontariat,
• wymiana usług (barter),
• spółdzielnie socjalne,
• roboty publiczne,
• prace interwencyjne,
• staże.

Wartości kluczowe dla tworzenia i funkcjonowania KIS

• Uczestnictwo - każdy człowiek ma prawo do uczestniczenia w życiu społeczno - ekonomicznym swojej społeczności
• Partnerstwo - każdy członek klubu jest tak samo ważny
• Współpraca - problemy społeczne mogą być skutecznie rozwiązywane jedynie dzięki zaangażowaniu wielu podmiotów
• Oparcie na doświadczeniach członków klubu - bazę do pracy stanowią doświadczenia ludzi związane z przezwyciężaniem otaczających ich problemów

Zaplecze niezbędne dla KIS:

Ludzie:

• Pracą KIS kieruje koordynator. Koordynator powinien być zatrudniony w danej instytucji prowadzącej KIS (np. OPS, organizacja pozarządowa) i zadanie prowadzenia Klubu powinien mieć wpisane w zakres czynności (nie musi być to pełny etat). Zadaniem koordynatora jest przede wszystkim:
• nadzór i monitorowanie pacy klubu,
• dbanie o rozwój klubu (min. współpraca z partnerami, promocja idei samopomocy),
• organizacja pracy grup.

W działania KIS zaangażowani są ponadto inni pracownicy socjalni i eksperci np.: psycholog, prawnik, doradca zawodowy, pracownik socjalny, w zależności od potrzeb grup.

Zaplecze techniczne:

• lokal: oddzielne pomieszczenie oraz dostęp do sali szkoleniowej i zaplecza socjalnego - dobrze, aby było ono dostosowane dla osób niepełnosprawnych.
• Wyposażenie: podstawowe meble, dostęp do: telefon, fax, ksero, komputer z drukarką, telefon, drobny sprzęt kuchenny; pomoce dydaktyczne - tablica, rzutnik, biblioteczka, artykuły papiernicze, itp.

Kluczowi partnerzy KIS

organizacje pozarządowe,
• ośrodek pomocy społecznej (inne działy, jeśli KIS jest w strukturze OPS)
• instytucje rynku pacy ( w tym publiczne służby zatrudnienia, np. Powiatowy Urząd Pracy, agencje pośrednictwa pracy, agencje pracy tymczasowej),
• publiczne służby medyczne (np. zakład lecznictwa odwykowego, poradnie),
• jednostki samorządu terytorialnego,
• Centrum Integracji Społecznej,
• lokalni przedsiębiorcy, cechy rzemiosł różnych,
• szkoły wyższe, placówki edukacyjne dla dorosłych,
• wolontariusze,
• inne Kluby Integracji Społecznej